Door Julie Vanderlinden
In een snel vergrijzend Europa heeft het SACRED-project een gedurfde stap voorwaarts gezet. Door middel van een zorgvuldige behoefteanalyse op zes verschillende pilotlocaties – Rotterdam (Nederland), Syros (Griekenland), Vlaanderen (België), Treviso (Italië), Tenerife en Valencia (Spanje) – heeft het project de reële uitdagingen en ambities blootgelegd van professionals, studenten en ouderen die zich begeven op het complexe terrein van geïntegreerde zorg voor ouderen met dementie en multimorbiditeit.
Een driehoekig perspectief van professionals, studenten en ouderen
Bij de beoordeling waren 57 professionals, 34 studenten en 31 ouderen uit alle zes proeflocaties betrokken, die elk een unieke kijk op de zorgverlening boden. Professionals waren over het algemeen goed thuis in geïntegreerde zorg, maar wezen op hiaten in hun kennis van psychiatrie en strategieën voor emotionele ondersteuning. Studenten waren enthousiast, maar voelden zich vaak onvoldoende voorbereid op de emotionele en gedragsmatige complexiteit van dementiezorg. Ouderen spraken hun waardering uit voor gepersonaliseerde zorg, maar riepen op tot betere coördinatie en communicatie tussen zorgverleners.
Geïntegreerde zorg is meer dan een buzzwoord
Op alle locaties werd geïntegreerde zorg gedefinieerd als een holistische, multidisciplinaire aanpak, waarbij rekening wordt gehouden met de medische, psychologische, sociale en emotionele aspecten van ouder worden. De implementatie in de praktijk liep echter uiteen. In Syros (Griekenland) noemden professionals geografische isolatie als een belemmering. In Treviso (Italië) bemoeilijkte cultureel stigma de zorg. In Rotterdam (Nederland) kwam de STIP-methode(een gestructureerd, interdisciplinair zorgmodel)naar voren als een toonbeeld van beste praktijken.
De rol van mantelzorgers
Een terugkerend thema was de cruciale maar ondergewaardeerde rol van mantelzorgers. Velen voelen zich overweldigd, onvoldoende geïnformeerd en emotioneel uitgeput. Zowel professionals als studenten riepen op tot betere training en systematische ondersteuning om mantelzorgers als echte partners in de zorg te betrekken.
Leren zorgen, zorgen om te leren
Als het om onderwijs gaat, verlangen zowel professionals als studenten naar interactief, praktisch leren. E-learning wordt toegejuicht – mits het boeiend is. Denk aan simulaties, casestudy’s en scenario’s uit de praktijk. Het toekomstige SACRED e-learningplatform wil precies dat bieden: een dynamische, op bewijs gebaseerde toolkit voor het opbouwen van competenties in geïntegreerde zorg.
Wat nu?
De SACRED-behoeftenanalyse dient niet alleen als rapport, maar ook als strategische routekaart en praktische gids voor de volgende fasen van het SACRED-project, met name de gap-analyse en de ontwikkeling van het e-learningonderdeel.
Het roept beleidsmakers, opleiders en zorgorganisaties op om te investeren in opleiding, interdisciplinaire samenwerking te ondersteunen en prioriteit te geven aan de stem van ouderen en hun zorgverleners. Want geïntegreerde zorg is niet alleen een model, het is een mentaliteit.
